Νηστεία ή γνώση του Θεού με αυτοσυγκράτηση ή ασκητισμό

Η υπακοή στον Θεό εκδηλώνεται με την τήρηση των εντολών Του. Η χριστιανική νηστεία είναι μια λειτουργική ώρα ανάγκης, που μας προσφέρει τη δυνατότητα σωματικής και ψυχικής κάθαρσης. Στην κατήχηση που ακολουθεί μαθαίνουμε για το σκοπό και τη σημασία της νηστείας στη ζωή του χριστιανού.
I. Προετοιμασία αντίληψης:
Μέσω της θυσίας στον Σταυρό του Σωτήρος Ιησού Χριστού, δόθηκε η αντικειμενική σωτηρία στον κόσμο, δημιουργώντας έτσι τη δυνατότητα σε όλους να εργαστούν για την υποκειμενική, προσωπική σωτηρία – δουλεύοντας με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος που ελήφθη στο Μυστήριο του Αγίου Βαπτίσματος. . Μεταξύ των μέσων με τα οποία ο άνθρωπος εργάζεται συνειδητά και ελεύθερα για την προσωπική σωτηρία είναι η νηστεία, μαζί με την πίστη, τις καλές πράξεις κ.λπ.
II. Ανακοίνωση θέματος:
Επειδή βρισκόμαστε στην αρχή της Νηστείας της Γέννησης, πιστεύουμε ότι είναι καλοδεχούμενη αυτή η κατήχηση, στην οποία θα επισημάνουμε τον σκοπό και τη σημασία της νηστείας στη ζωή του χριστιανού.
III. Θεραπεία:
Νηστεία είναι η αποχή από ορισμένες τροφές, η αποχή από τις ορέξεις και τις επιθυμίες που μολύνουν την ψυχή και το σώμα μας (κακά λόγια, κουτσομπολιά κ.λπ.), αλλά και η προσπάθεια πολλαπλασιασμού των καλών πράξεων, ευάρεστων στον Θεό και ανυψωτικών για τον άνθρωπο (φιλανθρωπία, καλά λόγια. , επιμονή στην προσευχή, συχνή συμμετοχή σε εκκλησιαστικές ακολουθίες). Η νηστεία γίνεται έτσι η προπαρασκευαστική οδός για την Ιερά Εξομολόγηση, τη Θεία Κοινωνία και το Θείο Μασλού, τη λειτουργία του μικρού Αγχεσμά κ.λπ.
Γραφική βάση:
α) Στην Παλαιά Διαθήκη, η νηστεία εμφανίζεται τόσο ως πνευματική όσο και ως σωματική προετοιμασία για ένα ειδικό γεγονός (λήψη των Πινακίδων του Νόμου από τον Μωυσή, Ησα. 34, 28-29· δείχνοντας την παρουσία του Θεού στον προφήτη Ηλία όχι σε καταιγίδα, σε σεισμό ή πυρκαγιά, αλλά σε «ήπια αύρα», Γ’ Βασιλέων 19, 8-12 κ.λπ.), καθώς και ένα σημάδι μετάνοιας (η σωτηρία της πόλης της Νινευή μετά τη νηστεία που τηρεί ολόκληρος κοινότητα, Ιωνάς 3, 4-10). Αντιπροσωπευτικά για την άσκηση της θέσης είναι και τα αποσπάσματα του κ.κ. 1, 8-17 και 10, 2-3, Όσ. 6, 6 ή τύμπανο. 12, 8-9.
β) Στην Καινή Διαθήκη το επίκεντρο είναι η νηστεία ως μέσο καταπολέμησης των πειρασμών και της δύναμης του διαβόλου (Ματθ. 17, 21): η 40ήμερη νηστεία του Σωτήρος (Μτ. 4, 1-11, Μκ. 1, 12-13, Λουκ. 4, 1-13), ως μέσο εκπλήρωσης της δράσης κηρύγματος (ΦΑ 13, 2-3· 14, 23) και ως επιβεβαίωση της χριστιανικής ζωής, εν Χριστώ (Α’ Κορ. 7, 5· 2 Κορ. 6, 5 και 11, 27· Γα 5, 16-17 και 22-26· 1 Πέτρ. 2, 11 και 16, κ.λπ.).
Πατερικά θεμέλια: Πλήθος πατερικών συγγραμμάτων μιλούν για τον τρόπο νηστείας, για τη σημασία της στη ζωή του χριστιανού, ως συμμετοχή στο Μυστήριο του Σταυρού και την Ανάσταση του Χριστού. Δίνουμε μόνο δύο παραδείγματα:
– „Αρρωστήσαμε από την αμαρτία, ας θεραπεύσουμε τους εαυτούς μας με τη μετάνοια! Και η μετάνοια χωρίς νηστεία είναι ανίσχυρη. Στρέψτε στον Θεό μέσω της νηστείας. (…) Αν βασίλευε η νηστεία, δεν θα φτιάχνονταν πια όπλα, όχι – δεν θα υπήρχαν άλλα δικαστήρια, Όχι άλλες φυλακές, όχι πια ληστές στα δάση και στις ερημιές, όχι άλλες πόλεις που καταγγέλλουν και όχι άλλοι πειρατές. (…) Η αληθινή νηστεία είναι αποξένωση από την αμαρτία, γεφύρωση της γλώσσας, διακοπή του θυμού, απομάκρυνση από πόθους, κουτσομπολιά, ψέματα, των στραβών όρκων» (Αγ. Βασίλειος ο Μέγας, Ομιλία Α’)·
– «Κι αν νηστεύσεις για να δείξεις στους ανθρώπους ότι νηστεύεις, τότε, στον άλλο κόσμο, θα βρεθείς σαν στην έρημο: δεν θα υπάρχει κανείς να σε κοιτάξει, γιατί δεν θα φανεί από πουθενά ότι νηστεύσατε (… ) Προσβάλλετε τη νηστεία, αν θέλετε να σας θαυμάζουν οι αμαρτωλοί και όσοι δεν νηστεύουν! (Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, Ομιλίες για τον Ματθαίο XX, II).
Κανονικοί κανονισμοί: οι θέσεις των αρχηγών (καν. 69 απ.); η απαγόρευση της άτυπης νηστείας τα Σάββατα και τις Κυριακές (can. 66 ap., 55 Trul., 18 Gangra); η απαγόρευση γάμων και επετείων κατά τη διάρκεια της νηστείας (περίπου 52 Λαόδ.)· προετοιμασία με νηστεία για την υποδοχή της Θείας Ευχαριστίας (περ. 29 Τρουλ., 41 και 47 Καρτ.).
Ταξινόμηση εργασίας:
– μετά από λιτότητες: νηστεία (ολική αποχή από φαγητό και ποτό, κατά το πρότυπο του Σωτήρα, του Αγίου Ηλία ή του Μωυσή). η σκληρή νηστεία (με λαχανικά και αποξηραμένα φρούτα, ψωμί και νερό, κατά το πρότυπο του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή). η συνηθισμένη νηστεία (με μαγειρεμένο φαγητό που αποκλείει τροφές ζωικής προέλευσης όπως αυγά, γαλακτοκομικά, λίπη, ψάρι, κρέας) και η ελαφριά νηστεία (με απελευθέρωση).
– κατά διάρκεια: μονοήμερη νηστεία (Τετάρτες και Παρασκευές – ημέρες θλίψης για την προδοσία και τη σταύρωση του Σωτήρος, την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού – 14 Σεπτεμβρίου, την Παραμονή των Θεοφανείων – 5 Ιανουαρίου και τον Αποκεφαλισμό του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου – 29 Αυγούστου) και η πολυήμερη νηστεία (της Γέννησης του Κυρίου, της Παρεσίμης – του Πάσχα, των Αγίων Αποστόλων και της Κοιμήσεως της Θεοτόκου). Τις ημέρες που δεν τηρείται η νηστεία, κατ’ εξαίρεση (αργία με κόκκινο σταυρό, όπως ο Άγιος Ανδρέας, την Τετάρτη, στη Γενέθλια Νηστεία) ή κανονικά (Τετάρτη και Παρασκευή μεταξύ Χριστουγέννων και Θεοφανίων), τις ονομάζω χάρτες.
Οι θέσεις μπορούν επίσης να ταξινομηθούν:
– ανάλογα με τον αριθμό των ατόμων που συμμετείχαν: ιδιαίτερη νηστεία (ο Σωτήρας, ο Μωυσής, ο Άγιος Ηλίας, αλλά και ο Αχαάβ – Γ’ Βασιλέων 21, 27-29, Ελεάζαρ – Α’ Εσρ. 8, 21-23, Δαν. – 9, 3- 20. Σε όλα αυτά συμπεριλαμβάνεται η νηστεία που τηρούν οι πιστοί για να παραλάβουν τα Μυστήρια και τις εκκλησιαστικές λειτουργίες) και τη συλλογική νηστεία της κοινότητας (οι νηστείες που μπαίνουν στο ημερολόγιο, η νηστεία των Νινευιτών).
– ανάλογα με τον τύπο τους: συνηθισμένες (όλες οι νηστείες μπαίνουν στο ημερολόγιο) και έκτακτες (ημέρες νηστείας που αποφασίζονται από τον ιεράρχη, τον μητροπολίτη ή τον πατριάρχη «για κάποια αναγκαία εργασία, δηλαδή για να αναστρέψουν την οργή του Θεού που πέφτει στον λαό. και για να τους ελευθερώσουν έχουν θάνατο, έχουν πείνα, έχουν πόλεμο, έχουν ξηρασία, έχουν καταπιεσμένες βροχές, έχουν τη θεραπεία των αρρώστων, έχουν την άνεση των ταλαιπωρημένων» – Mart. Ortodoxă, I, 93) .
IV. Ανακεφαλαιώσουμε:
Προσπαθούμε να συνθέσουμε τη χριστιανική αντίληψη της νηστείας – ως κατάσταση ψυχικής και σωματικής ταπείνωσης, με σκοπό την απάθεια, για την απελευθέρωση από κάθε είδους πειρασμούς και την πρόοδο στον δρόμο της αγιότητας. το πρότυπο της νηστείας του Σωτήρα Ιησού Χριστού. η δύναμη της νηστείας (συνδυασμένη με την προσευχή, τη μετάνοια, την ελεημοσύνη και τις καλές πράξεις) να μεταμορφώνει τον άνθρωπο, πνευματικοποιώντας τη σκέψη, την πράξη και τον λόγο του, φέρνοντάς τον πιο κοντά στον Θεό.
V. Συνδέουμε την πρακτική της νηστείας με τα άλλα μέσα σωτηρίας: την προσευχή, τα έργα φιλανθρωπίας κ.λπ.
VI. Γενίκευση:
Η νηστεία δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά είναι ένα μέσο καλλιέργειας χριστιανικών αρετών, προκειμένου ο πιστός να εργαστεί με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, για την προσωπική σωτηρία. Και χωρίς νηστεία και εγκράτεια δεν είναι δυνατόν να σταυρωθεί η αμαρτία, ούτε να προχωρήσουμε στο δρόμο των αρετών.
ΕΡΧΕΣΑΙ. Η εφαρμογή των διδασκαλιών της Εκκλησίας σχετικά με τη νηστεία είναι δυνατή μόνο εάν η αποχή από το φαγητό συνοδεύεται από αντίστοιχη χριστιανική στάση. Ο προφήτης Ησαΐας, που ονομάζεται επίσης «Ευαγγελιστής της Παλαιάς Διαθήκης», μιλάει τόσο εμπνευσμένος με αυτή την έννοια: «Δεν ξέρετε το πόστο που με ευχαριστεί; – λέει ο Κύριος. Σπάστε τις αλυσίδες της αδικίας, λύστε τα δεσμά του ζυγού , άσε τους καταπιεσμένους να φύγουν και να σπάσουν το ζυγό τους Μοίρασε το ψωμί να είναι στους πεινασμένους, στέγη στους φτωχούς, ντύσου τους γυμνούς… Τότε το φως σου θα ανατείλει σαν την αυγή!…» (Ησ. 58, 6-8) .
Επιλεκτική Βιβλιογραφία:
The Bible or Holy Scripture, επετειακή έκδοση της Ιεράς Συνόδου, EIBMBOR, 2001;
St. Petru Movilă, Orthodox Confession, Ed Junimea, Iasi, 2001.
† Daniel, Patriarch of the Romanian Orthodox Church, „Hunger and thirst for God – the meaning and benefit of fasting”, Basilica Ed., 2008;
Αρχιδ. Ο καθ. π. Ioan N. Floca, „Κανόνες της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Σημειώσεις και σχόλια”, εκδ. τρίτη βελτιωμένη, Sibiu, 2005;
Αιδ. Καθ. Δρ. Vasile Gordon, «Ποιμαντική κατήχηση για να κατανοήσουν όλοι», τ. Α’, Βουκουρέστι, 2012.

Στέλιαν Γκόμπος (Stelian Gombos)

steliangombos.wordpress.com

by

Referinţă Bibliografică

Νηστεία ή γνώση του Θεού με αυτοσυγκράτηση ή ασκητισμό…/ Revista Armonii Culturale, ISSN: 2247-1545. Adjud, Vrancea, RO/ Ediția: 4 iulie 2023